Salvia’s, salvia’s en nog meer salvia’s
Er staan in onze tuin veel verschillende soorten salvia’s, zowel de bekende ‘ouderwetse’ salvia’s als de nieuwere soorten in allerlei kleuren. Salvia’s zijn geweldige tuinplanten. Ze kunnen tegen droogte, ze bloeien langdurig en de veel soorten zijn zeer winterhard. En voor alle salvia’s geldt dat ze heel veel bezocht worden door allerlei insecten die het stuifmeel en nectar gebruiken. 
= vlinderplant
De van ouds bekende salvia’s zijn meestal kweekvormen van Salvia nemorosa of Salvia x superba. Die laatste is overigens weer een kruising, tussen twee onbekende salviasoorten. De meeste uit deze groep zijn paarsblauw, maar er zijn ook roze en witte variëteiten. Verder zijn er verschillende vormen van Salvia (of salie) die als keukenkruid worden gebruikt, maar die ook heel goed passen in een siertuin. Vrijwel al deze soorten en cultivars kunnen goed tegen droogte. En – voor ons minstens zo belangrijk – ze worden ook nauwelijks aangetast door engerlingen.
De laatste jaren zijn er veel tot nu toe hier onbekende salvia’s bij gekomen. Deze ‘nieuwe’ soorten zijn vaak afkomstig uit Midden- en Zuid-Amerika waar ze groeien in bergachtige gebieden. Ze zijn niet allemaal volledig winterhard, maar temperaturen tot ca. -10° kunnen de meeste wel verdragen. Zo koud is het de laatste jaren nauwelijks geweest. Het helpt om ze af te dekken met wat stro of blad. Dieper planten (de wortelkroon zo’n 10 cm onder de aarde) werkt ook tegen bevriezen.
Deze salvia’s kunnen ook heel goed in een pot op het terras staan. Opgepotte planten of stekken binnen overhouden kan natuurlijk makkelijk. Een beetje terug knippen en dan niet teveel water geven.
Er zijn intussen tientallen van deze nieuwe salviasoorten te koop bij gespecialiseerde kwekers. Een Belgische kweker heeft er zelfs enige honderden in de aanbieding. Een aantal daarvan lijken zo op elkaar dat alleen kenners de verschillen kunnen zien. Niet zo zinvol, vinden wij. Intussen hebben we wel aardig wat soorten verzameld. Deze foto’s geven er een beeld van.
Eerst de ‘ouderwetse’ salvia-soorten
Salvia nemorosa
Salvia, salie.
H ca. 50 cm. Bloeit paarsblauw tot blauw in juni-aug. Zonnig.
Dit is een zaailing van een Salvia nemorosa ’Caradonna’. Dat betekent dat er tussen de planten kleine verschillen in vorm en kleur kunnen zijn, maar die vallen eigenlijk niet op. Ze zijn sterk, vallen niet om en bloeien een tweede keer als je ze na de eerste bloei snoeit tot zo’n 5 à 10 cm boven de grond. Geweldig goede plant voor in de border, voor een soort haagje (Buxus wordt toch aangetast door de buxusmot), voor het vullen van een plantvak, eigenlijk voor overal in de tuin.
Salvia nemorosa ‘Caradonna’
Salvia, Salie
H. 50-60 cm. Violetblauw in juni-aug. Zonnig.
Mooie violetblauwe salvia met opvallend donkere bloemstelen. Kan in een border met heel veel planten worden gecombineerd. Sterk, verdraagt behoorlijk wat droogte en bloeit voor de tweede keer als je de plant na de eerste bloei terugknipt. Dan liefst wel een beetje bemesten.
Salvia nemorosa ‘Schneehügel’
Salvia. salie
H. 40-50 cm. Wit in mei-aug. Zonnig tot halfschaduw.
Lange tijd was er geen witte salvia tot een bekende Duitse kweker (Pagels) deze ontdekte in een veldje blauwe salvia’s. Deze witte is net zo sterk, kan ook tegen droogte en bloeit een tweede keer als je na de eerste bloei de bloemen terugknipt (en de plant een beetje bemest)
Salvia superba ‘Merleau’
Salvia, salie.
H. 50-40 cm. Paarsblauw in juni-aug. Zonnig tot halfschaduw.
Deze salvia wordt wat minder hoog, maar is net zo sterk als de andere paarse en blauwe salvia’s. Verdraagt ook heel wat droogte.Terugknippen en een beetje bemesten voor een tweede bloei.
Salvia verticillata ‘Purple Rain’
Kranssalie.
H. 40-50 cm. Paarsblauw in juni-sept., zonnig tot halfschaduw.
Kan goed tegen droogte, natte omstandigheden zijn ongunstig. Ook deze soort komt goed een tweede keer in bloei als je de uitgebloeide bloemen wegknipt.
Salvia kuznetzoffii
Salvia, salie.
H. ca. 50 cm. Blauw in juni-juli. Zon – halfschaduw.
Deze salvia is afkomstig uit de Kaukasus. De bloemen zijn helder blauw tot paarsblauw. Na de hoofdbloei in juni-juli is er nog een tweede bloei in aug.- sept. Een beetje extra mest/compost helpt dan wel. Ook deze salvia verdraagt heel wat droogte.
Salvia scarlea
Scharlei, muskaatsalie.
H. ca. 100 cm. Wit tot lila in juni-sept. Zon tot halfschaduw.
Deze salviasoort is eigenlijk een tweejarige. Het eerste jaar vormt de plant alleen een rozet. Het tweede jaar komt er een prachtige lange stengel vol met schijnkransen en opvallende bloei. Door op tijd terug te knippen blijft de plant langer in leven. Als je dat niet doet, maakt hij zaden die voor nieuwe planten zorgen. Er wordt olie uit de plant gewonnen voor de parfumindustrie en uit het blad een aroma dat in de voedingsindustrie wordt toegepast. Scharlei trekt veel bijen aan.
Salvia officinalis ‘Culinaria’
Salvia, salie.
H. ca. 40 cm. Paarsblauw in juni-aug. Zon.
Bloeit meestal niet, maar dat is niet zo erg omdat het een echte bladplant is. Het grijzige en behaarde blad, dat ook in de wintermaanden blijft, zorgt voor een mooie bedekking van de bodem. Kan zeer goed tegen droogte. Wordt vaak gebruikt als keukenkruid, als aromatische toevoeging aan bv. vleesgerechten of in sausen. Deze salie doet het ook goed in een pot.
Salvia officinalis ‘Purpurascens’
Purpersalvia.
H. ca. 40 cm. Paars in juni-juli. Zon tot halfschaduw.
Ook deze salvia is vooral een bladplant. De bladeren zijn purpergrijs en ze blijven ook in de winter zorgen voor een mooi beeld. Winterhard tot ongeveer -15° C, verdraagt net als veel andere salvia’s veel droogte.
- En dan de nieuwere salvia-soorten
De laatste jaren zijn er veel nieuwe soorten en variëteiten te koop. Ze zijn oorspronkelijk bijna allemaal afkomstig uit Noord-, Midden- en Zuid-Amerika. Een enkele soort stamt uit Australië. Dat zijn warmere streken, maar omdat ze vaak in de bergen groeien doen ze het in ons wat koudere klimaat ook prima. Ze zijn niet allemaal volledig winterhard. De sterksten overleven temperaturen tot -8° tot -12° C meestal wel, in ons klimaat zijn die dus (bijna) winterhard. Andere variëteiten kunnen wel een paar graden vorst verdragen, maar niet te veel. Wat dieper planten en/of bedekken met stro of blad helpt. Of in de winter in een pot binnen zetten natuurlijk. Voor alle soorten geldt dat ze niet goed tegen natte voeten kunnen. Zet ze altijd in de zon op een goed afwaterende plaats. En mocht er toch eentje niet overleven … ze kosten weinig meer dan echte eenjarigen en ze zijn veel indrukwekkender. Een boeket bloemen is na twee, drie weken al aan z’n einde, deze salvia’s bloeien onafgebroken van juni/juli tot de eerste nachtvorst. Ze worden veel door vlinders, bijen en zweefvliegen bezocht
Samengevat een aantal tips die voor bijna alle hieronder staande soorten gelden:
• Zet de plant in een grotere pot of in de volle grond.
• Kies een plek in de volle zon. Hoe meer zon, hoe beter de bloei.
• Zet de plant in volle grond 5-10 cm dieper; de wortelkroon is dan beter beschermd tegen vorst.
• De grond moet doorlatend zijn, salvia’s hebben een hekel aan natte voeten, zeker in de winter.
• Planten in potten hebben regelmatig voedsel nodig.
• Als bescherming kun je de plant ook bedekken met wat blad of andere plantenresten.
• Planten in een pot kun je ’s winters op een beschutte plaats zetten, (veel) licht is er niet nodig.
• Knip de planten pas vanaf half april terug, als er geen (strenge) vorst meer komt.
• Zeker jonge planten meerdere keren toppen voor compacte groei en uitbundig bloei.
Salvia ‘Amethyst Lips’
H. 50-60 cm, paarswit vanaf juni. Zon.
Variëteit met tweekleurige bloemen zoals ‘Hot Lips’; de bloem is paars met een witte onderlip. Het wordt een bossige struik die winterhard is tot -10ºC.
Salvia ‘Amistad’
H. tot 180 cm. paarsblauw vanaf juni-juli. Zon.
Salvia ‘Amistad’ bloeit met paarsblauwe bloemen die in grote trossen bij elkaar zitten. Dit is geen moeilijke plant die bij ons al jaren in de volle grond staat. Zet hem achter in de border, bv. samen met hogere siergrassen. Doet het ook uitstekend in grotere potten.
Salvia ‘Aquamarine’
H. ca. 60 cm. Blauw, juni-okt. Zonnig.
Deze salvia heeft hemelsblauw bloemen. Kan niet zo goed tegen de combinatie nat en koud. Zorg voor goede afwatering of zet de plant in een pot op een beschermde plek. Hoeft dan niet heel veel licht te hebben.
Salvia ‘Black And Blue’
H. 140-150 cm. Blauw vanaf juni-juli. Zon.
De voorouders van ‘Black and Blue’ zijn afkomstig uit Argentinië en Brazilië. De bladeren zijn donkergroen en lijken op het blad van een brandnetel. Voordat de bloemen uitkomen zitten ze in zwarte kroonbladeren aan zwarte stelen. Vandaar de naam ‘Black and Blue’, heel mooi. In de knop is de bloeiaar naar beneden gebogen, pas als de bloei begint richt deze zich op.
Salvia ‘Blue Monrovia’
H. ca. 50 cm. Blauw, juni-okt. Zon.
Dit is wel de blauwste Salvia die op dit moment te krijgen is. Het wordt snel een bossige struik die rijk bloeit, op arme grond en zeker in potten een beetje bijmesten. Verdraagt vorst tot ca. -5°C, afdekken met blad of in een pot beschut neerzetten helpt bij het overwinteren. Niet eerder terugknippen dan half april.
Salvia ‘Blue Note’
H. 50 cm. Blauw juni-okt. Zon.
Vrij goed winterharde Salvia met echt blauwe bloemen. Terugsnoeien na half april, groeit dan mooi bossig.
Salvia ‘Burgundy’
H. 50 cm. Fluweelrood juni-okt. Zon
Salvia met frisgroene bladeren en naar v erhouding vrij grote fluweelrode bloemen. De bossige plant blijft in zachte winters groen, vrij goed bestand tegen lage temperaturen.
Salvia ‘Cerro Potosi’
H. ca. 60cm. Roze, juniu-okt. Zon.
Salvia ‘Cerro Potosi’ is genoemd naar een berg in Mexico waar de soort van nature voorkomt. De plant heeft frisgroene bladeren en felroze, relatief grote bloemen. Sterke plant, die ook heel wat vorst verdraagt. Voor de veiligheid toch maar afdekken of in een pot op een beschutte plaats zetten.
Salvia ‘Embers Wish’
H. ca. 100 cm. Roze vanaf juni-juli. Zon.
Deze prachtige soort uit de ‘Wish’-serie komt uit Australië. Niet erg winterhard, dus liever binnen zetten. Je kunt hem echter ook als éénjarige aanplanten. Er zit overigens een bijzonder verhaal achter de naam van deze variëteit. Kijk maar eens HIER
Salvia forskaoleih
H. 70 cm. Paarsblauw, juni-sept. Zon-halfschaduw.
De bloemen van Salvia forskaohlei staan in kransen aan vrij lange stelen. Die bloemen zijn niet groot, maar wel heen mooi. Kan vrij veel vorst verdragen, maar te veel vocht in de wintermaanden is wel een probleem. Liefst in de zon, maar in halfschaduw gaat ook goed.
Salvia ‘Gletsjer’
H. ca. 70 cm. Wit. Zon.
Een zuiver witte salvia die behoorlijk wat vorst kan verdragen.
Salvia ‘Glimmer’
H. ca. 70 cm. Creme-wit. Zon.
Niet helemaal winterhard, maar met bedekking (blad, stro) kunnen ze toch heel wat hebben. Wordt een bossige plant die heel rijk bloeit.
Salvia x jamensis
H. ca. 60 cm. Rood tot roze, juni-okt. Zon.
Deze Salvia is een kruising tussen twee andere soorten en wordt vermeerderd door zaaien. De kleuren van de bloemen zijn daardoor wat wisselend. Meestal zijn ze rood, maar soms ook roze of zelfs tweekleurig. Groeit als een bossige struik die je in het voorjaar voor ongeveer eenderde kunt terugsnoeien. Behoorlijk winterhard, als ze niet te nat staan kunnen ze wel tot -12°C verdragen.
Salvia ‘Hotlips’
H. ca. 90 cm. Rood-wit. Zon.
Van alle salvia’s uit deze groep is dit één van de sterkste. Heeft komt bij ons al jaren met gemak de winter door. De stelen gaan een beetje verhouten waardoor het een kleine struik wordt, die de hele zomer tot ver in de herfst blijft bloeien. De bloemen zijn opvallend door de rode onderlip. Een blikvanger! Als het koud en regenachtig is of als het erg warm is, is de kans groot dat de bloemen helemaal wit of juist helemaal rood worden. Dat herstelt zich echter vanzelf.
Salvia involucrata ‘Boutin’
H. ca. 120 cm. Roze, juli-okt. Zon.
Dit is echt een spectaculaire plant. Hij groeit snel en heeft vanaf eind juli tot ver in de herfst grote dieproze bloemen met wat lichter roze schutbladeren. Er komen altijd bijen en vlinders op af. Zet hem op een wat beschutte plaats, want in de harde wind willen de takken wel eens knakken.
Salvia ‘Joy’
H. ca. 60 cm. Roze met wit. Zon.
Rijkbloeiende variëteit met bloemen in twee kleuren roze. In de winter afdekken of in een pot op een beschermde plek zetten.
Salvia ‘Kisses and Wishes
H. ca. 70 cm. Lichtroze, juni-okt. Zon.
Weer een Salvia uit de ‘Wish’-serie. Makkelijke plant met lichtroze bloemen die snel een gat kan opvullen. Kan een paar graden vorst hebben, maar is eigenlijk niet winterhard. Binnen zetten (of de plant als een éénjarige beschouwen).
Salvia ‘Lemon Light’
H. 50 cm. Geel, juni-okt. Zon.
Een van de weinige gele salvia’s. Het wordt een vrij compacte struikvormige plant met kleine blaadjes en citroengele bloemen. Nog tamelijk goed bestand tegen vorst, tot ca -10°C als de plant niet op een natte plek staat.
Salvia ‘Love and Wishes’
H. 80 cm. Paarsrood, juni-okt. Zon.
Ook een Salvia uit de ‘Wish’-serie uit Australië. Het is een tamelijk snel groeiende plant met paarsrode bloemen op lange stelen. Heel mooi in een pot, maar ook in de border. De bloemkelken zijn nog wat donkerder van kleur en de plant blijft daardoor mooi zelfs als de bloemen uitvallen. Er komen overigens steeds nieuwe bloemen. Gezien de herkomst is het niet verbazend dat de plant nauwelijks vorst verdraagt. Binnen zetten of als éénjarige gebruiken.
Salvia ‘Nachtvlinder’
H. ca. 60 cm. Donkerpurper, juni-okt. Zon.
‘Nachtvlinder’ groeit als een mooi compact struikje met kleine blaadjes en heeft fluweelachtige donkerpurperen bloemen. In het klimaat van nu vrijwel winterhard, zeker tot -10°C, bij afdekken nog wel meer.
Salvia ‘Pink’
H. 50 cm. Roze, juni-okt. Zon.
Bossige plant met frisgroen blad en fuchsiaroze bloemen. Bloeit heel rijk, vooral als de uitgebloeide bloemen worden verwijderd. Wij vinden het een van de mooiste kleine salvia’s. Redelijk winterhard.
Salvia ‘Pink Amistad’
H. ca. 150 cm. Roze, juni-okt. Zon.
Roze vorm van de bekende paarsblauwe Salvia ‘Amistad’. Misschien iets minder winterhard, maar als je de plant afdekt met wat blad of stro komt hij onze winters wel door. In een pot zetten en laten overwinteren kan natuurlijk ook.
Salvia ‘Pink Beauty’
H. ca. 60 cm. Roze juni-herfst. Zon.
Sterke Salvia die heel wat kou verdraagt. Voor de zekerheid in de herfst toch maar een beetje afdekken.
Salvia ‘Royal Bumble’
H. 40-70 cm. Rood. Zon.
‘Royal Bumble’ betekent zoiets als Koninklijke Hommel. Dat zal wel op de bloemen slaan. Wij zien er niet direct een hommel in, maar mooi zijn ze zeker. Redelijk winterhard.
Salvia ‘Waverly’
H. ca. 120 cm. Wit-lila, juli-okt. Zon.
Vrij grote plant, zeker in de volle grond. De bloemen, wit met een lila zweem, zitten aan het eind van lange, overhangende stelen. Deze salvia komt uit Californië en is niet winterhard. Kan in een pot wel goed overwinteren.
Salvia ‘Wendy’s Wish’
H. 80 cm. Rood, juni-okt. Zon.
Één van de vier Salvia’s uit de ‘Wish”-serie. Deze heeft vrij grote helderrode bloemen. Ook de stengels en de onderkant van de bladeren zijn roodachtig. Uit Australië, dus niet erg winterhard. Kan goed in een pot staan en is dan makkelijk binnen te halen.
Salvia westerae ‘Petra’
H. ca. 80 cm. Rood, aug-okt. Zon.
Prachtige, koraalrode salvia. Wordt wat hoger en de bloemen staan aan het eind van lange, wat doorbuigende stelen. Ondanks de afkomst uit de Andes niet echt winterhard. Kan een paar graden vorst wel hebben, maar als het kouder wordt in een pot naar binnen halen.